“Doe mij maar een kopje thee, lekker.” Zonder er bij na te denken pak ik een theezakje en hang het zakje in mijn mok met heet water. Als ik het zakje uit mijn mok haal, lees ik het labeltje…
‘Wat is het moeilijkste wat je ooit in je leven hebt gedaan?’
Daar moest ik even over nadenken, er zijn meer momenten geweest die moeilijk waren voor mij, dus hoe kies je het moeilijkste moment….. Is er wel te kiezen? Want hoe bepaal je wat het moeilijkste is zonder de andere moeilijke momenten te kort te doen… De vraag liet me niet los en uiteindelijk weet ik heel goed wat voor mij het aller moeilijkste moment van mijn leven was….
Het loslaten van mijn zusje, haar echt loslaten. Het laatste moment, haar laatste minuutjes op deze aarde… en om haar los te kunnen laten, kon ik niet bij haar laatste ademhaling zijn… Ik kon het gewoon niet. Ik stond op de gang, daar heb ik me heel lang schuldig om gevoeld, maar ik kon echt niet anders… Om haar los te laten moest ik iets afstand nemen. Daarna was er de schuld, de pijn, het gemis, de enorme leegte als een groot donker gat.
Loslaten is moeilijk en dat blijkt nu wel weer, ik moet weer los gaan laten… Ik denk dat ik daar niet zo goed in ben, eigenlijk weet ik zeker dat ik daar niet zo goed in ben. En of ik er ooit beter in zal worden, dat weet ik niet… Voor nu doet loslaten pijn, is er veel verdriet, en maakt het mij angstig, want hoe zal het leven zonder … zijn? Dit zijn toch echt de moeilijke momenten in mijn leven, het loslaten, het laten gaan van mensen die je het liefst nog jaren dichtbij wilt hebben.
Als ik loslaten opzoek in het woordenboek staat dit er: los·la·ten (liet los, heeft losgelaten) 1 in vrijheid stellen 2 met rust laten; laten rusten: een probleem loslaten zich er niet langer druk over maken 3 verklappen: de verdachte liet niets los 4 niet meer houden; los worden: die lijm laat los
In vrijheid stellen, met rust laten, verklappen, niet meer houden… Loslaten voor mij is aanvaarden en accepteren, de situatie laten zijn zoals die is, wetende dat het niet anders kan of niet anders is. Het verlies van een dierbare is loslaten en aanvaarden, hoe moeilijk dat ook is. Ook is loslaten voor mij, wat mijn kinderen betreft, niet meer mee bemoeien (hoewel dit een andere manier van loslaten is, zijn er aardig wat overeenkomsten)… gelukkig gaat dit in kleine stapjes en mag ik af en toe nog best een beetje bemoeien…
Maar wat doet loslaten van een dierbare pijn. Het is voelbaar in mijn hele lijf. Het liefst zal ik willen vluchten en in een hoekje gaan zitten wachten tot het over is, totdat ik geen pijn, verdriet en gemis meer voel. Ik weet inmiddels ook dat dat niet gaat werken, ik heb al eens geprobeerd om te vluchten. Gewoon niet meer over praten en het is er niet meer, dacht ik. Misschien was het wel de angst voor de pijn, voor alle tranen, want als ik ga huilen, stop ik nooit meer met huilen… Jaren later mocht ik alles wat er bij loslaten hoorde alsnog verwerken en anders leren vasthouden.
Maar andersom gezien is loslaten nog vele malen groter, terwijl ik een keer afscheid neem, neemt de ander vele malen afscheid van al zijn of haar dierbare, spullen, maar ook het aardse bestaan… Diepe bewondering voor de kracht en moed die nodig is voor een ieder die loslaten moet…
Instinctief weten we dat de dood bij het leven hoort, iedereen gaat dood, overal, elke dag sterven er mensen, in jouw omgeving, maar ook in mijn omgeving. Wat vind jij moeilijke momenten? Kun jij goed loslaten? Kun jij de mensen die je lief zijn loslaten? Is het loslaten, niet gewoon anders leren vasthouden?
Loslaten is moeilijk, het kost tijd, het doet pijn, het geeft verdriet, maar weet je bent niet alleen, praat erover.